गरिबीचा शिक्षणावर परिणाम – निबंध | निबंध लेखन | हिंदी मध्ये निबंध | हिंदी निबंध | | हिंदी परिच्छेद

परिचय

देशातील साक्षरतेचे प्रमाण आणखी वाढले पाहिजे. पण त्यापुढे बरीच समस्या आहेत. त्यातील एक दारिद्र्य आहे. देशाचा एक भाग दारिद्र्यात आणि त्याही खाली जगतो आहे. गरिबीमुळे बालमजुरीसारख्या समस्या निर्माण झाल्या आहेत. गरीबी ही एक गंभीर समस्या आहे ज्यामुळे लहान मुलांना दोन वेळा भाकरीसाठी काम करावे लागते. ज्या वयात त्यांच्या हातात पेन असावे त्या वयात त्यांना काम करण्यास भाग पाडले जाते. गरीब लोकांकडे पुरेसे पैसे नसतात जेणेकरुन त्यांना शिक्षण मिळेल. गरीब लोकांना पुरेसे अन्न मिळत नाही. त्यांना पोषण मिळत नाही आणि त्यांचे आरोग्य सामान्य लोकांपेक्षा दुर्बल आहे. निरक्षरता हे दारिद्र्याचे मुख्य कारण आहे. काही खेड्यांमध्ये गरीबी इतकी जास्त आहे की त्यांना सामान्य शिक्षणदेखील मिळू शकत नाही. निरक्षरता गरिबी आणि बेरोजगारीसारख्या समस्यांना जन्म देते.

दारिद्र्य दूर करण्यासाठी सरकार मोहीम राबवते, पण अशिक्षिततेमुळे गरीब लोकांना ओळखत नाही. प्रत्येकाला शिक्षणाचा अधिकार आहे. गरिबीसारख्या समस्या मुळापासून मिटवता येतील तेव्हाच देशाची प्रगती शक्य आहे. श्रीमंत आणि मध्यमवर्गीयांपेक्षा गरीब लोकांची संख्या जास्त आहे. ही एक गंभीर समस्या आहे जी अनेक वर्षांपासून कायम आहे. सर्व घरांपर्यंत शिक्षण पोहोचेल यासाठी सरकारने अधिक प्रयत्न करावे लागतील.

गरिबीमुळे बर्‍याच मुलांना शिक्षण मिळत नाही. दिले जाऊ शकते. छोट्या दुकानात निरपराध मुले काम करताना आपण पाहू शकतो. बालश्रम हे अगदी चुकीचे आहे. शिक्षण हे एकमेव माध्यम आहे ज्याद्वारे गरिबीसारखी परिस्थिती सुधारली जाऊ शकते.

गरीबी ही एक समस्या आहे, जी लोकांना आयुष्यभर त्रास देत आहे. माणसाचे संपूर्ण आयुष्य विचलित होते. शिक्षण हे एक महत्त्वाचे माध्यम आहे ज्याद्वारे गरीबी निर्मूलन करता येते. निरक्षरता माणसाचे आयुष्य अंधारात ढकलते आणि माणसाला अडचणीत आणते.

अशिक्षित असल्याने गरीब कुटुंब कुटुंब नियोजनासारख्या विषयांकडे दुर्लक्ष करतात. एका कुटुंबात सात ते आठ मुले आहेत. तो विचार करतो की जर कुटुंब मोठे असेल तर अधिक रोजगार मिळेल. त्याची विचारपद्धती चुकीची आहे. उपासमारीमुळे त्यांचा शारीरिक विकास शक्य नाही. तो निरक्षरता आणि अज्ञानाच्या अंधारात अडकतो.

शिक्षण ही एक मौल्यवान संपत्ती आहे, त्या आधारावर एखादी व्यक्ती नोकरी करतो. तो उच्च पदांवर काम करू शकतो. ते डॉक्टर, अभियंता, शिक्षक इत्यादी ठिकाणी काम करतात. शिक्षणाची शक्ती अमर्यादित आहे. शिक्षण ही मानवाची योग्य निर्णय घेण्याची शक्ती असते. शिक्षणाचा त्यांच्या विचार आणि कार्यशैलीवर परिणाम होतो.

शिक्षणाची शक्ती काय आहे हे गरीब कुटुंबांना समजावून सांगणे महत्वाचे आहे. दारिद्र्य निर्मूलन व शिक्षणासाठी सरकारने अनेक योजना केल्या पाहिजेत. गरीब लोकांमध्ये जागरूकता नसल्यामुळे त्यांना सरकारने सुरू केलेल्या योजना समजण्यास असमर्थ आहेत. बर्‍याच ठिकाणी तर प्राथमिक शिक्षणही खेड्यांना मिळत नाही.

गरीब लोक निराशेच्या तावडीत सापडतात आणि प्रगती करू शकत नाहीत. त्याला शिक्षणाचे महत्त्व समजू शकत नाही. त्यांचे विचार आहे की वाचन-लेखन काय होईल, म्हणून ते आपल्या मुलांना बालमजुरीकडे ढकलतात. शिक्षणाची पातळी सुधारण्यासाठी शासनाने गरजू मुलांसाठी प्राथमिक शिक्षण मोफत केले आहे. सर्व शिक्षा अभियानमार्फत प्रत्येक गावात मोफत शिक्षण दिले जात आहे. त्यांना विनामूल्य पुस्तके आणि गणवेश इ. दिले जातात.

निष्कर्ष

गरीब लोकांना शिक्षणाबद्दल जागरूक करणे फार महत्वाचे आहे. जीवनात यशस्वी होण्यासाठी शिक्षित होणे आवश्यक आहे. आजच्या जीवनात शिक्षण कसे महत्वाचे झाले आहे हे गरीब लोकांना समजणे आवश्यक आहे. गरीब मुलांना शिक्षित करणे फार महत्वाचे आहे जेणेकरुन ते गरीबीतून बाहेर येतील. शिक्षणामुळे लोकांचा आत्मविश्वास वाढतो. शिक्षणाला प्रोत्साहन देण्यासाठी शासनाने जाहिराती देखील दिल्या आहेत जेणेकरून गरीब लोकांना शिक्षणाचे महत्त्व समजू शकेल.