गुरु नानक जयंतीवरील निबंध, लेख – निबंध | निबंध लेखन | हिंदी मध्ये निबंध | हिंदी निबंध | | हिंदी परिच्छेद

गुरु नानक जयंती / हिंदी मध्ये गुरु नानक जयंती निबंध

प्रत्यक्षातली ही एक मोठी गोष्ट आहे. की जगात बरेच धैर्यवान, शूर, राजकीय आणि साधनसंपत्तीचे लोक आहेत. परंतु असे बरेच थोर पुरुष आहेत की ज्यांनी माणुसकीच्या ढिसाळ मुळांना पुनर्संचयित केले. अशा दुर्मिळ महापुरुषांपैकी श्री गुरू नानक देव यांना खूप महत्वाचे स्थान आहे.

श्री गुरु नानक देव यांचा जन्म लाहौर जिल्ह्यातील तलवंडी नावाच्या गावी पौर्णिमा संवत १26२. मध्ये झाला. ते ठिकाण आता “नानकन साहिब” म्हणून ओळखले जाते. जे आता पाकिस्तानात आहे. त्यांचे वडील श्री काळू चंद बेदी हे तलवंडीचे पटवारी होते. त्याची आई त्रिपटा होती. ती अतिशय गुणवान, दयाळू, शांत आणि निपुण होती. त्याच्या व्यक्तिमत्त्वावर त्याच्या आईच्या स्वभावाचा मोठा प्रभाव होता.

लहानपणापासूनच तो खूप हुशार मुलगा आहे. त्याच्या स्वभावाचेही वैशिष्ट्य होते की तो एक विवादास्पद आणि विचारशील मूल होता. हेच कारण होते की त्याचे शिक्षण शिक्षण किंवा क्रीडा यापेक्षा आध्यात्मिक विषयांकडे जास्त होते, म्हणूनच अगदी सुरुवातीपासूनच तो एक उज्ज्वल, स्फूर्तिदायक आणि बेशर्मी व्यक्ती म्हणून पाहिला जात होता. त्यांच्या वडिलांनी उद्योग करून त्यांना ग्रहांच्या जीवनात आणण्यासाठी अनेक उपाय केले. पण ते सर्व उपाय निष्फळ ठरले.

गुरु नानक देव यांच्या जीवनाविषयी अनेक चमत्कारिक घटना घडतात. त्यातील एक अद्भुत घटना देखील आहे की एकदा त्याच्या वडिलांनी त्याला वीस रुपये दिले आणि त्यांना काही फायदेशीर व्यवसाय करण्यास सांगितले, तेव्हा नानक देव यांनी ते पैसे साधूंना खायला घालवले. असे विचारल्यावर त्यांनी उत्तर दिले की, “सर्वात फायदेशीर व्यवसाय म्हणजे साधूंना खायला घालणे.” यामुळे त्याचे पालक खूप दुःखी झाले. त्याच्या आयुष्यातील ही एक आश्चर्यकारक घटना आहे.

दौलत खा यांची नोकरी करत असताना नानक देव एकदा अन्नाचे वजन करीत होते. तेराला पोचल्यावर तुझं म्हणताना तुझी मने चुकली. यामुळे त्याचे वजन किती अन्न आहे हे त्याला माहिती नव्हते. पण ते तुमच्यापेक्षा मोठे नाहीत. तक्रारीवरून त्याने वजन केलेल्या अन्नात काही कमतरता नव्हती. तरीही नानक देव यांनी नोकरीचा राजीनामा दिला.

अशा प्रकारे, गुरु नानक देव यांचे तारुण्यात लग्न झाले होते. पण त्याचे मन ग्रहांच्या जीवनात फार काळ टिकले नाही. थोड्या काळासाठी तो ग्रहमय जीवन जगला. त्यांना श्रीचंद आणि लक्ष्मीचंद हे दोन मुलगे होते. त्यानंतर, आपण निघून जंगलाच्या दिशेने गेला. जंगलात जात असताना तो गायब झाला. तीन वेळा परत येताना, लोकांना नानकच्या तोंडातून सर्वत्र प्रकाशमय मंडल दिसले. असे म्हटले जाते की या दिवशी त्याचा देवासोबत सामना झाला. या दिवशी त्याला उपदेश करण्याचे आदेश देण्यात आले. पुढे जाताना सुलतानपूरला पोहोचल्यावर त्याचा शिष्य मर्दाना तिथे सापडला. त्यांच्या बर्‍याच प्रवासामध्ये तो तिच्यासोबत होता. त्याचे शिष्य हिंदू आणि मुस्लिम दोघेही होते.

गुरु नानक देव यांच्या जीवनातील सर्व रोचक घटना त्याच्या निर्माण केलेल्या परिस्थितीचा परिणाम आहेत. ते असे आहेत जेणेकरून ते घटनांचा आधार घेऊ शकतील आणि त्यांना उपदेशाच्या रूपात साकारतील. एकदा नानक सय्यदपूरला गेले. लालू नावाच्या सुतारपाशी राहिला. येथील दिवाण भागगो मलिक होते. जेव्हा त्यांना कळले की गुरु नानक देव लालूंकडे राहत आहेत, तेव्हा त्यांनी त्याला आपल्या जागेचे आमंत्रण दिले. ब ins्याच आग्रहानंतर गुरु नानक भागो यांच्या घरी गेले. भागगो यांनी त्याला विचारले, तू महात्मा असूनही माझ्याबरोबर का राहिला नाहीस, परंतु शूद्र का राहिलीस? नानक देव त्यांच्या दोन्ही घरातून रोट्या घेऊन आले. गुरु नानक देव यांनी एका हाताने लालूच्या घराचा आणि दुसर्‍या हाताने भागणच्या घराचा रोटी तोडला. प्रत्येकाने पाहिले की लालूंच्या रोटीमधून दूध ओतत आहे. याद्वारे, गुरु नानक देव यांनी हे स्पष्ट केले की बहुतेकदा गरिबांचे रक्त शोषून श्रीमंतांची संपत्ती गोळा केली जाते. तर गरिबांची संपत्ती घामाची कमाई असते. लालू हे गुरुदेवांचे अनन्य भक्त होते.

गुरू नानक यांच्यानंतर गुरु अंगद आला. अंगद यांचे नाव आधी घ्यायचे होते. लहानाने आपल्या साथीदारांकडून गुरु नानकबद्दल अधिक ऐकले होते. यामुळे त्याच्या मनात त्याच्या मनात भक्तीची भावना निर्माण झाली. एके दिवशी ते करतारपूरला आले आणि त्यांच्या पाया पडले. गुरु नानक देव यांनी त्यांना सांगितले. मी तुझी वाट पाहत होतो, तुझे नाव काय आहे? लहना म्हणाली लहना. गुरु नानक देव हसले आणि म्हणाले, “ठीक आहे, तू (लहना) तुझं कर्ज घे. असं म्हणत गुरुने आपली शक्ती लाहनाला दिली. त्याने तिला आपल्या छातीवर ठेवले आणि म्हणाला, आजपासून तुझे नाव अंगद असेल.”

एके दिवशी गुरु नानक देव आपल्या आसनावर बसून अंगदला नमन केले. लोकांनी त्यासाठी दोन अर्थ घेतले. प्रथम त्यांनी अंगदला गुरू बनविला आहे. दुसरे म्हणजे तो आता आपला देह सोडून देईल. त्यानंतर ते गप्प बसू लागले. एके दिवशी त्याने हा चमत्कार कबीरदाससारखा दाखविला. तो चादरीने पडून होता. बर्‍याच दिवसांनी जेव्हा लोकांनी पत्रक उचलले आणि ते पाहिले तेव्हा ते तेथे नव्हते. त्याच्या दोन्ही हिंदू मुस्लिम शिष्यांनी त्या चादरीचे दोन तुकडे केले. त्याच्या नावावर शिखांनी एक कबरी आणि मुस्लिमांनी एक कबरी बांधली. गुरु नानक देव यांनी १ 156868 मध्ये हे जग सोडून दिले होते.

गुरु नानक देव यांचे उपदेश अनेक आणि वेगवेगळ्या प्रकारचे आहेत तरीही, त्यांच्या शिकवणुकीचा मुख्य मुद्दा असा आहे की आपण प्रत्येक परिस्थितीत देवाची आठवण ठेवली पाहिजे. अहंकार टिकवून ठेवणे हे सांसारिक आहे. सर्व प्रकारच्या बंधनात वाढ होते. कठोर परिश्रम करून भाकरी मिळवणे आणि इतरांना भाकर देणे म्हणजे सन्यास होय. मृत्यू सत्य आहे आणि जीवन असत्य आहे हे समजून घेत आपण सतत मनाची नम्रता आणि जीवनाची शुद्धता पाळली पाहिजे इतरांमधील दोष पाहून आपण स्वतःच्याच मनाने पहायला हवे.