चित्रपटांचे फायदे आणि तोटे – निबंध | निबंध लेखन | हिंदी मध्ये निबंध | हिंदी निबंध | | हिंदी परिच्छेद

परिचय

छायांकन म्हणजे हलणारे चित्र. चित्रपट हे प्रत्येकाला आवडणारे मनोरंजन असे माध्यम असते. यात आवाज आणि प्रकाश दोन्ही समाविष्ट आहेत. करमणुकीची अनेक साधने उपलब्ध आहेत. त्यातील एक चित्रपट आहे. चित्रपट हा विज्ञानाचा अप्रतिम शोध आहे. या सिनेमाचा शोध अमेरिकन शास्त्रज्ञ एडिसन यांनी लावला होता. पूर्वी चित्रपटात आवाज नव्हता. शास्त्रज्ञांनी अधिक प्रगती केली आणि कालांतराने चित्रे नादांनी भरली. कालांतराने, चित्रांना आवाज देण्याचा प्रयत्न केला गेला. पूर्वीचे चित्रपट रंग नसून काळे आणि पांढरे चित्रपट होते. जसजसा काळ वाढत गेला आणि विज्ञान प्रगती होत गेली तसतसे चित्रपटांमध्ये रंग जोडले गेले. म्हणजेच लोक रंगीबेरंगी चित्रपटांचा आनंद घेऊ लागले.

अमेरिकेमध्ये या सिनेमाचा शोध थॉमस अल्वा एडिसन यांनी लावला होता. दादासाहेब फाळके हे आपल्या देशातील चित्रपटांचे संस्थापक मानले जातात. आज आपल्या देशात चित्रपटसृष्टीचा व्यवसाय इतका वाढला आहे की एखाद्या चित्रपटाच्या निर्मितीमागे कोट्यावधी रुपये गुंतवले जातात.

चित्रपट हे सर्वात सोपा, सर्वात सोपा आणि लोकप्रिय माध्यम आहे. चित्रपटांचा प्रभाव संपूर्ण समाजावर पडतो. माणसाच्या व्यस्त जीवनातल्या एकाकीपणापासून मुक्त होण्याचा हा एक सोपा मार्ग आहे. हा चित्रपट माणसाची मानसिक थकवा आणि कंटाळवाणेपणा दूर करतो आणि त्याच्या हृदयात एक नवीन उत्साह आणि उत्साह भरतो. चित्रपट हे मनोरंजनाचे सर्वात लोकप्रिय आणि लोकप्रिय माध्यम आहेत. चित्रपट ही माणसाची गरज बनली आहे. माणूस आपल्या आयुष्यातील संघर्षशील क्षणांमधून काही क्षण काढतो आणि चित्रपटाचा आनंद घेतो. आपल्या आयुष्यातील विविध सुख, समस्या, वाईट गोष्टी आणि चांगल्या गोष्टी व्यक्त करण्यासाठी चित्रपट खरोखरच एक आश्चर्यकारक दर्पण आहेत. चित्रपट केवळ मनोरंजनच देत नाहीत तर माहितीपूर्ण आणि प्रेरणादायीही असतात. पडद्यावर बालविवाह, अस्पृश्यता यासारख्या अनेक समस्या दाखवून लोकांना याची जाणीव करून दिली जाते. प्रत्येक लहान-मोठ्या समस्या आणि जीवनाच्या समस्येवर चित्रपट बनविले जातात.

लोक मोशन पिक्चर अंतर्गत संगीत, नृत्य, चित्रपट आणि टीव्ही मालिका, टीव्हीवरील असंख्य कार्यक्रमांचा आनंद घेतात. चित्रपट हे चित्र हलवित आहेत जे पाहणे, ऐकणे आणि समजणे सोपे आहे. चित्रपटात जे काही दर्शविले जाते ते प्रत्येकाच्या मनात गोठलेले असते. चित्रपटांचा मानवी विचारांवरही प्रभाव पडतो. चित्रपटाच्या माध्यमातून परदेशी आणि त्यांच्या देशांच्या बर्‍याच चांगल्या-वाईट घटना चित्रपटाच्या पडद्यावर दाखवल्या जातात.

सिनेमाद्वारे सामाजिक दुष्परिणाम रोखता येतात. बाल विवाह, बालमजुरी, अस्पृश्यता किंवा जाती यासारख्या बर्‍याच सामाजिक दुष्कर्म आणि दुष्कृत्या चित्रपटाच्या माध्यमातून संवेदनशीलतेने दाखविल्या आहेत. हे समाजाला एक संदेश देते. प्रेक्षक जेव्हा चित्रपट पाहतात तेव्हा त्यांना बरेच ज्ञान मिळते. त्याला जीवनाचे वेगवेगळे पैलू समजू शकतात.

माहितीपट चित्रपट सर्व वयोगटातील लोकांना ज्ञान प्रदान करतात. आरोग्याशी संबंधित माहिती चित्रपटांद्वारे दिली जाते, ज्यामुळे लोकांना बरेच काही माहिती मिळते. सिनेमाच्या माध्यमातून व्यवसाय विकसित होऊ शकतो. चित्रपटांद्वारे व्यवसाय स्तरावर बर्‍याच प्रकारच्या माहितीची माहिती दिली जाते. सिनेमाचा सर्वात मोठा फायदा म्हणजे तो माणसाच्या विविध भावनांना प्रकट करतो. अनेक प्रकारचे चित्रपट देशभक्ती जागृत करतात. उपकार यासारख्या चित्रपटातून समाजात उच्च आदर्श व भावना निर्माण होऊ शकतात. चित्रपटांनाही काही तोटे असतात ज्यात मुले चित्रपटात अधिक व्यसनी होतात. त्याचे मन अभ्यासात कमी, चित्रपटांमध्ये जास्त असते. याचा परिणाम त्यांच्या एकाग्रतेवर होतो. मुले आपल्या पालकांशी खोटे बोलतात आणि त्यांच्या मित्रांसह चित्रपट पाहण्यासाठी जातात. हे बरोबर नाही. जास्त प्रमाणात कोणतीही सवय चांगली नाही.

अतिरिक्त चित्रपट पाहणे मुलांवर वाईट परिणाम करते. प्रत्येकाचे त्यांचे फायदे आणि तोटे आहेत, चित्रपटांचेही स्वतःचे आहेत. काही लोक विचार न करता चित्रपटात दाखविलेल्या चुकीच्या गोष्टींचे अनुकरण करतात. चित्रपटात कधीकधी हिंसक, घाणेरडी व अश्लील गोष्टी सादर केल्या जातात. याचा वाईट परिणाम समाजावर होतो. सिनेमाचा प्रभाव माणसाच्या विचारसरणीवर थेट पडतो. म्हणून जे चित्रपट करतात त्यांनी विचार करून चित्रपट बनवावेत.

चित्रपटांमध्ये असे अतिशयोक्तीपूर्ण गुन्हे दाखवून मुलांवर वाईट परिणाम होतो. चोरी, डकैत, मारहाण, अपहरण यासारख्या गोष्टी ते आपल्या आयुष्यात अवलंबण्याचा प्रयत्न करतात. चित्रपट वास्तविक जीवनाशी संबंधित असतात. चित्रपटांमध्ये दाखवलेली प्रत्येक गोष्ट खरी नसते, ती केवळ प्रेक्षकांच्या करमणुकीसाठीच बनविली जाते.

अतिरिक्त चित्रपट पाहण्यामुळे डोळ्यांवर वाईट परिणाम होतो. जास्त चित्रपट इत्यादीमुळे माणसे आळशी होतात. राष्ट्रीय, ऐतिहासिक, सांस्कृतिक, सामाजिक आणि धार्मिक पातळीवर चित्रपट निर्मिती झाली पाहिजे.

निष्कर्ष

प्रत्येकाला करमणूक आवश्यक आहे. आपल्या व्यस्त आयुष्यातील तणाव कमी करण्यासाठी तो चित्रपट पाहतो. चित्रपट ही विज्ञानाची अमूल्य भेट आहे. जर सिनेमा योग्य दिशेने म्हणजेच राष्ट्रीय स्वार्थासाठी वापरला गेला तर तो वरदानापेक्षा काही कमी नाही. मनुष्याने चित्रपटाचा चांगला वापर केला पाहिजे जेणेकरून जे लोक पिढीचे अनुसरण करतात त्यांचे नैतिक मूल्ये विसरू नये आणि त्यांच्या विचारांवर परिणाम होणार नाही. चित्रपट हे असे माध्यम आहे जे मनुष्याच्या मनावर आणि हृदयावर अमिट प्रभाव टाकते. आपण चित्रपट सकारात्मक किंवा नकारात्मक वापरतो की नाही हे फक्त आपल्यावर अवलंबून आहे. चित्रपटांच्या बाबतीत सेन्सॉर बोर्डाला ठोस पावले उचलावी लागतील जेणेकरुन हा चित्रपट लोकांसाठी प्रेरणादायक व माहिती देणारा ठरू शकेल.