नागरिकांच्या कर्तव्यावर निबंध – निबंध | निबंध लेखन | हिंदी मध्ये निबंध | हिंदी निबंध | | हिंदी परिच्छेद

चांगल्या आयुष्याच्या गरजेसाठी देशातील नागरिकांना काही हक्क देण्यात आले आहेत. जिथे अधिकार आहेत तेथे जबाबदा are्याही आहेत. मूलभूत अधिकारांचे रक्षण करण्यासाठी सर्वोच्च कायदे केले गेले आहेत. त्यांच्याकडून नागरिकांचे मूलभूत हक्क कोणीही काढून घेऊ शकत नाही. घटनेनुसार सहा मूलभूत अधिकार खालीलप्रमाणे आहेतः

देशातील नागरिक देशाच्या कोणत्याही भागात राहतात, त्यांना हा हक्क नक्कीच मिळतो. नागरिकांची काही मूलभूत कर्तव्ये आहेत जी त्यांनी नेहमीच पार पाडली पाहिजे. त्यांनी राष्ट्रध्वजाचा आणि राष्ट्रगीताचा आदर केला पाहिजे. देशातील नागरिकांनी ऐक्य, सामर्थ्य आणि अखंडतेचे रक्षण केले पाहिजे. सार्वजनिक मालमत्ता आणि वस्तूंचे नुकसान होऊ नये. आपण नेहमीच पर्यावरण आणि निसर्गाचे संरक्षण केले पाहिजे. आपण सांस्कृतिक ठिकाणांचे संरक्षण केले पाहिजे. स्वातंत्र्यसैनिक आणि त्यांच्या मूल्यांकडे आपण देशासाठी बलिदान देणा who्यांचा नेहमी आदर केला पाहिजे. त्यांनी आपल्या देशासाठी केलेले त्यांचे बलिदान आपण नेहमी लक्षात ठेवले पाहिजे आणि देशात शांतता व प्रेम टिकवून ठेवण्यासाठी आपल्याला बंधुता टिकवून ठेवण्याची गरज आहे.

नागरिकांच्या विकासाची जबाबदारी नागरिकांवरच आहे. नागरिकांना राज्याच्या बाजूने नागरी स्वातंत्र्य आहे. भाषणे व लेख लिहिण्याचे पूर्ण स्वातंत्र्य नागरिकांना आहे. लोकांचे जातीय आणि धार्मिक विचार दुखावणारे किंवा दुखावणारे असे लेख व अशी भाषणे न देणे हे नागरिकांचे कर्तव्य आहे.

आपले कुटुंब आणि आजूबाजूचे लोक केवळ आनंदीच राहू शकत नाहीत तर त्यांचे शहर आणि समाजाच्या प्रगतीसाठी योग्य कार्य करणे हे नागरिकांचे कर्तव्य आहे. न्यायालयसुद्धा नागरिकांना त्यांचे कर्तव्य बजावण्यासाठी सक्ती किंवा सक्ती करू शकत नाही. जर नागरिक आपल्या कर्तव्याचे उल्लंघन करीत असेल तर कोणीही त्याला त्याचे कर्तव्य करण्यास भाग पाडणार नाही. परंतु नागरिकांनी आपले कर्तव्य विश्वासाने पार पाडले पाहिजे.

घटनेच्या नियमांचे पालन करणे हे नागरिकांचे कर्तव्य आहे. जेव्हा जेव्हा देशाचा ध्वज फडकविला जाईल तेव्हा त्याबद्दल आदर देण्यासाठी काळजीपूर्वक उभे रहा. ध्वज स्वच्छ आहे आणि कोठूनही फाटू नये याची काळजी घेतली पाहिजे. ध्वज कधीही आपल्या पायाखाली येऊ देऊ नका. आपल्या देशाचा ध्वज हा आपला अभिमान आहे, त्याचा आदर करणे आपले कर्तव्य आहे. घटनेने तयार केलेल्या नियमांचे योग्य पालन करणे हे देशातील नागरिकाचे कर्तव्य आहे.

देशाचे नागरिक म्हणून आपण सामूहिक कामांना प्रोत्साहित केले पाहिजे. यामुळे देशाची प्रगती होते. याद्वारे देश नव्या कामगिरीला स्पर्श करु शकतो. शिक्षण हा सर्वांचा जन्मसिद्ध हक्क आहे. नागरिक नागरिकांच्या हितासाठी कायदे करतात. त्यामुळे कायद्याचे पालन करणे ही नागरिकांची महत्त्वाची जबाबदारी आहे. देशाच्या प्रगतीसाठी पैशांची गरज आहे. वेळेत कर भरणे हे नागरिकांचे कर्तव्य आहे. प्रामाणिकपणे कर भरा.

प्रत्येक व्यक्तीला आपल्या धर्माचे पालन करण्याचे स्वातंत्र्य आहे. हा धर्मनिरपेक्ष देश आहे. कोणताही नागरिक दुसर्‍या नागरिकास कोणत्याही धर्माचे पालन करण्यास भाग पाडू शकत नाही. कायद्याचा भंग करणा Any्या कोणत्याही नागरिकास दोषी ठरवले जाते. देशाचा कायदा त्याला शिक्षा देऊ शकतो.

सर्व नागरिकांनी जुन्या दुष्कर्म आणि अंधश्रद्धा दूर केल्या पाहिजेत. नवीन वैज्ञानिक दृष्टिकोन घेऊन जाणे आवश्यक आहे. चांगल्या आणि विकसित परंपरेचा अवलंब करुन समाज आणि देशाचा विकास झाला पाहिजे. आपण कोणत्याही पक्षपात न करता देशहितासाठी काम केले पाहिजे.

निष्कर्ष

राष्ट्रीय हितासाठी मूलभूत कर्तव्य आवश्यक आहे. आपली कर्तव्ये नीट पार पाडण्याची जबाबदारी मानवाची आहे. दोन्ही अधिकार आणि कर्तव्ये महत्त्वपूर्ण आहेत. अधिकारांचा आनंद घेण्याबरोबरच कर्तव्ये पार पाडणे देखील आवश्यक आहे. देशाचे योग्य व जबाबदार नागरिक होण्यासाठी आपण आपले कर्तव्य बजावले पाहिजे.