मराठीवर हिंदी बाल स्वच्छता अभियान यशस्वी निबंध

मुले ही कोणत्याही देशाचे भविष्य असतात. ही मुले मोठी झाल्यावर ते समाज आणि राष्ट्राचे जबाबदार नागरिक बनतात. स्वच्छता प्रत्येकासाठी खूप महत्वाची आहे आणि देशातील प्रत्येक मुलामध्ये स्वच्छतेचे महत्त्व असले पाहिजे. आपल्या आयुष्यासाठी चांगले आरोग्य, स्वच्छता आणि भरभराट होण्यासाठी स्वच्छता अत्यंत आवश्यक आहे. मुलांची स्वच्छता मोहीम ही सरकारने सुरू केलेली मोहीम आहे, जेणेकरुन मुलांना स्वच्छतेचे महत्त्व समजू शकेल आणि इतर लोकांना प्रेरणा व संदेश द्यावा. मी या विषयावर एक दीर्घ निबंध सादर केला आहे, जो शाळा, महाविद्यालये आणि स्पर्धा परीक्षांच्या विद्यार्थ्यांसाठी खूप उपयुक्त ठरू शकतो.

मराठीमध्ये इज बाल स्वच्छता अभियान यशस्वी निबंध

1400 शब्द निबंध

परिचय

कोणत्याही देशाच्या समृद्धीसाठी स्वच्छता अत्यंत महत्वाची असते. स्वच्छतेचा अभाव हे विविध आजारांचे मूळ कारण, खराब वातावरण आणि आपल्याभोवती पसरलेले गोंधळ आहे. देशातील मुलांमध्ये स्वच्छतेचे महत्त्व आणि महत्त्व वाढविण्यासाठी स्वच्छ स्वच्छता अभियान म्हणून बाल स्वच्छता अभियान सुरू करण्यात आले आहे. प्रत्येक पालकांनी आपल्या मुलांमध्ये स्वच्छतेची सवय लावली पाहिजे.

बाल स्वच्छता अभियान

स्वच्छ भारत अभियान २ ऑक्टोबर २०१ on रोजी पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी सुरू केले. या मोहिमेच्या माध्यमातून नरेंद्र मोदी यांनी स्वच्छता, घाण, कच garbage्याचे ढीग हटविण्यासाठी ही स्वच्छता मोहीम सुरू केली. भारताच्या स्वच्छ भारत अभियानाचा एक भाग म्हणून बाल स्वच्छता अभियान राबविण्यात आले आहे. या मोहिमेचे पर्यवेक्षण महिला व बाल विकास मंत्रालय करीत आहे. माजी पंतप्रधान जवाहरलाल नेहरू यांच्या जन्म दिनांक 14 नोव्हेंबर २०१ on रोजी केंद्रीय मंत्री श्रीमती मेनका गांधी यांच्या हस्ते हे प्रक्षेपण करण्यात आले.

दरवर्षी 14 नोव्हेंबरला जवाहरलाल नेहरूंचा वाढदिवस ‘बालदिन’ म्हणून साजरा केला जातो. बालदिनानिमित्त ही मोहीम महत्वाची आणि उपयुक्त करण्यासाठी सुरू केली गेली. 14 ते 19 चा कालावधी बाल स्वच्छता सप्ताह म्हणून पाळला जातो. सर्व मुले मोठ्या उत्साहाने बालदिन साजरे करतात, म्हणून या उत्सवामुळे मुलांना स्वच्छतेचे महत्त्व अधिक कळू शकेल.

पालक आणि शिक्षक मुलांना वैयक्तिक स्वच्छता आणि पर्यावरणीय स्वच्छता किंवा त्यांच्या आसपासच्या स्वच्छतेबद्दल शिकवतात आणि शिकवतात. लोकांना स्वच्छतेबद्दल जागरूक करण्यासाठी अनेक शाळा, महाविद्यालयांचे विद्यार्थी या दिवशी मोर्चा काढून घेतात. ही मुले अंगणवाणी, शाळा, रस्ते, उद्याने इत्यादी स्वच्छता करतात जेणेकरून स्वच्छतेचे उदाहरण समाजासमोर ठेवता येईल आणि वातावरणही स्वच्छ ठेवले जाऊ शकते.

विद्यार्थ्यांमध्ये स्वच्छतेबद्दल जनजागृती करण्यासाठी या ठिकाणी भाषण, निबंध लेखन, पोस्टर मेकिंग, क्विझ आणि पथनाटके इत्यादी कार्यक्रम विविध ठिकाणी शाळकरी मुले आयोजित करतात आणि लोकांना स्वच्छतेबद्दल जागरूक केले जातात.

बाल स्वच्छता मोहिमेचा खाका

बाल स्वच्छता अभियानाच्या यशस्वी पूर्ततेसाठी पुढील बाबींचा समावेश करण्यात आला आहे. स्वच्छता आठवड्याच्या या पाच दिवसांत स्वच्छतेच्या विविध योजनांचा समावेश करण्यात आला आहे. स्वच्छतेच्या सर्व बाबींवर आणि स्वच्छतेचे महत्व यावर जोर देण्यासाठी विद्यार्थ्यांमार्फत विविध कार्यक्रम आयोजित केले जातात. ज्याचे खालीलप्रमाणे वर्गीकरण केले आहे-

• शाळा व परिसर स्वच्छ करणे

या मोहिमेअंतर्गत शाळेचा पहिला दिवस विद्यार्थ्यांनी शाळेच्या परिसराच्या स्वच्छतेसाठी समर्पित केला आहे. आपल्या आजूबाजूचे निरोगी आणि स्वच्छ वातावरण आपल्याला चांगले वाटण्यास आणि निरोगी ठेवण्यास मदत करेल.

• स्वच्छ अन्न

दुसरा दिवस जेवणपूर्व स्वच्छता आणि स्वच्छतेशी संबंधित आहे. प्रत्येक विद्यार्थ्याने खाण्यापूर्वी आपले हात धुवावेत. हे विद्यार्थ्यांना जंतूमुक्त ठेवेल आणि त्यांना निरोगी राहण्यास मदत करेल.

• स्वत: ची साफसफाई

तिसरा दिवस स्वयं-स्वच्छता दिन म्हणून साजरा केला जातो. एक चांगले आणि निरोगी जीवन जगण्यासाठी वैयक्तिक स्वच्छता खूप महत्वाची आणि आवश्यक आहे.

• स्वच्छ पिण्याचे पाणी

चौथ्या दिवशी शुद्ध पिण्याच्या पाण्यावर भर देण्यात आला आहे. अशुद्ध पाणी हे आपल्या शरीरातील अनेक प्रकारच्या रोगांचे मूळ कारण आहे. आपल्याला पाण्याचे प्रदूषण नियंत्रित करण्याची आवश्यकता आहे जेणेकरून स्वच्छ पाणी आपल्या सर्वापर्यंत पोहोचू शकेल.

• स्वच्छ शौचालय

पाचव्या दिवशी, स्वच्छतागृह स्वच्छ ठेवण्यास सांगितले जाते. मलविसर्जनानंतर फ्लशिंग करून घाण पूर्णपणे स्वच्छ करावी. स्वच्छ स्वच्छतागृहे आपल्याला चांगल्या आरोग्याचा आणि स्वच्छतेचा संदेश देतात.

बाल स्वच्छता अभियानाचे ध्येय

मुले ही देशाचे भविष्य असतात. स्वच्छतेची संकल्पना, लहान वयातच मुलांना शिकवले गेले, आयुष्यभर त्यांच्याबरोबर राहील. ब schools्याच शाळांमध्ये विशेषत: खेड्यांमध्ये स्वच्छता, पिण्याचे शुद्ध पाणी किंवा शौचालयाची सुविधा नसते. या मोहिमेचे मुख्य उद्दीष्ट म्हणजे मुलांची आणि त्यांच्या वैयक्तिक स्वच्छतेबद्दल आणि आजूबाजूच्या स्वच्छतेबद्दल लोकांमध्ये समज आणि जागरूकता निर्माण करणे.

हे विद्यार्थ्यांच्या स्वच्छतेवर आणि त्यांच्या आरोग्यासाठी चांगले आहे यावर लक्ष केंद्रित करते. स्वच्छता आणि स्वच्छतेचे मूल्य आणि महत्त्व वाढविणारे विद्यार्थी आणि इतरांसाठी एक उदाहरण सादर करते. लोकांना काहीही समजावून सांगण्याचा उत्तम मार्ग म्हणजे तो त्यांच्यासाठी व्यावहारिक उदाहरण म्हणून सादर करणे. स्किट्स, पथनाटके, पोस्टर प्रदर्शन इत्यादी माध्यमातून विद्यार्थी या मोहिमेचे प्रचार करीत आहेत.

बाल स्वच्छता अभियानाचे फायदे

बाल स्वच्छता अभियानाचे काही फायदे खालीलप्रमाणे आहेत.

• या मोहिमेच्या माध्यमातून मुलांमध्ये स्वच्छतेविषयी जनजागृती केली जाते.
• हे आसपासच्या मुलांमध्ये स्वच्छतेच्या सवयीस प्रोत्साहित करते.
• मुलांना पाहून इतर वडीलजनही स्वच्छतेबद्दल जागरूकता वाढवतील आणि त्यांचे लक्ष त्यांच्या सभोवतालच्या स्वच्छतेवर केंद्रित केले जाईल.
• जर आजूबाजूला स्वच्छता असेल तर घाण आणि रोग दोन्ही कमी होतील आणि प्रत्येकजण स्वस्थ असेल.
• जर स्वच्छ अन्न, पिण्याचे पाणी आणि स्वच्छ शौचालयाची सवय मुलांमध्ये ओढवली गेली असेल तर भविष्यात ते आपले आरोग्यपूर्ण जीवन जगू शकतील.

या मोहिमेअंतर्गत, विद्यार्थी इतके जागरूक झाले आहेत की कचरा आणि आवरण येथे आणि तेथे टाकण्याऐवजी कचराकुंडीत टाकण्याची सवय त्यांनी विकसित केली आहे. आता ते सर्व स्वच्छ शौचालय वापरण्यास प्राधान्य देतात आणि वापरानंतर शौचालय फ्लश करण्यास विसरू नका. मुले व लोकांना आता स्वच्छता व अस्वच्छतेचे दुष्परिणाम माहित आहेत. त्या सर्वांना अशुद्धतेमुळे होणारे विविध आजार माहित आहेत आणि म्हणूनच ते सर्व स्वच्छतेचे व चांगल्या आरोग्याचे नियम पाळतात.

बाल स्वच्छता मोहीम यशस्वी किंवा अयशस्वी?

स्वच्छ भारत अभियानांतर्गत बाल स्वच्छता अभियान राबविण्यात येत असून ही स्वच्छता मोहीम ही भारतातील सर्वात मोठी मोहीम आहे. बाल स्वच्छता अभियान प्रामुख्याने शाळांमधील मुलांचे आरोग्य, स्वच्छता आणि स्वच्छतेवर लक्ष केंद्रित करते. हे स्वच्छतेस प्रोत्साहित करणे आणि जास्तीत जास्त लोकांपर्यंत पोहोचविणे आणि त्याचा अवलंब करणे याबद्दल आहे. कोणतीही मोहीम त्याच्या मूलभूत आधार आणि त्यामागील कारणांच्या सर्वेक्षणानंतरच राबविली गेली तर ती नक्कीच यशस्वी ठरते.

बाल स्वच्छता मोहीम ही आतापर्यंतची सर्वात यशस्वी मोहिम आहे. हे यशस्वी ठरले आहे कारण त्यांच्या उच्च भावनेने जास्तीत जास्त लोक विविध शाळांमधील विद्यार्थ्यांसह या कार्यक्रमात भाग घेत आहेत. आमचे पंतप्रधान, उच्च अधिकारी, आरोग्य सेवा संस्था, विविध शाळांचे अधिकारीही बाल स्वच्छता अभियानास चालना देतात. म्हणूनच आम्ही असे म्हणू शकतो की कोणतीही मोहिम योग्य दिशेने लागू केली नाही तर ती यशस्वी होत नाही.

या मोहिमेमुळे शालेय मुले विशेषत: ग्रामीण भागातील मुलांमध्ये स्वच्छतेविषयी जागरूकता खूप वाढली आहे. ज्यामुळे ते स्वच्छतेचे विविध पैलू चांगल्या पद्धतीने अवलंबतात आणि लोकही त्यांच्यापासून प्रेरित झाले आहेत आणि सर्वांनीही स्वच्छतेचा अवलंब करण्यास सुरवात केली आहे. म्हणूनच आम्ही असे म्हणू शकतो की बाल स्वच्छता मोहीम संपूर्ण यशस्वी झाली आहे, परंतु आम्हाला अजून प्रयत्न सुरु ठेवण्याची आवश्यकता आहे.

निष्कर्ष

बाल स्वच्छता अभियान मुळात मुलांच्या स्वच्छता आणि स्वच्छतेबद्दल आहे. ही मोहिम देशातील विद्यार्थ्यांना आणि तरूणांना घाण आणि अस्वच्छतेच्या दुष्परिणामांविषयी जागरूक करण्याचा उत्तम मार्ग आहे. स्वच्छतेचे नियम अवलंबण्याव्यतिरिक्त, विद्यार्थी स्वच्छतेच्या चांगल्या सवयी आणि त्याचे महत्त्व देखील इतरांना सांगतील. ही मोहीम यशस्वी करण्यासाठी वेळोवेळी विविध कार्यक्रम व सभा आयोजित केल्या जातात.