होळीच्या एक दिवस आधी होलिका दहन का साजरा केला जातो यावर निबंध – होळीच्या एक दिवस आधी होलिका दहन का साजरा केला जातो यावर निबंध

हिवाळ्यानंतर वसंत ofतू आल्यानंतर होळीचा सण साजरा केला जातो. हा सण आपल्याला रंगांचा उत्सव म्हणून देखील माहित आहे. रंगांचा हा उत्सव केवळ भारतातच नव्हे तर जगभर मोठ्या थाटामाटात आणि उत्साहाने साजरा केला जातो. या उत्सवात, लहान मुलांपासून वृद्धापर्यंत सर्व वयोगटातील लोक हा उत्सव त्यांच्या शैलीत साजरा करतात. होळीच्या आदल्या दिवशी होलिका दहन केले जाते, हे सहसा सर्वांना माहित असते, पण होळीच्या आदल्या दिवशी होलिका दहन का साजरा केला जातो हे तुम्हाला माहिती आहे काय? कदाचित तुमच्यातील काही लोकांना हे माहित नसेलही. ज्यांना याविषयी माहिती नाही त्यांना मी खाली दिलेल्या निबंधात याबद्दल सांगण्याचा प्रयत्न केला आहे. मला आशा आहे की हा लेख आपल्यासाठी उपयुक्त ठरेल.

होळीच्या एक दिवस आधी होलिका दहन का साजरा केला जातो यावर दीर्घ निबंध

दीर्घ निबंध – 1400 शब्द

परिचय

भारत एक सांस्कृतिक देश आहे, येथे अनेक प्रकारचे सण साजरे केले जातात, त्यामध्ये लोहरी, होळी, दिवाळी, ईद, ख्रिसमस इत्यादी प्रमुख आहेत. या सणांमध्ये सर्व धर्माचे लोक मोठ्या आनंदाने आणि उत्साहात होळीचा सण साजरे करतात. रंगांच्या या अनोख्या उत्सवात लोक एकमेकांचे रंग विसरतात आणि एकमेकांना रंग देतात आणि एकमेकांना मिठी मारतात आणि प्रेम आणि मिठाई सामायिक करतात.

होळी – प्रेम आणि रंगांचा सण

दरवर्षी नवीन वर्षाच्या सुरूवातीस हा होळीचा सण मोठ्या उत्साहात आणि गोंधळात साजरा केला जातो. भारतात वसंत seasonतू सुरू होताच रंगांचा उत्सव होळीचा वास सर्वत्र दिसतो. रंगांचा उत्सव म्हणून होळी देखील ओळखली जाते, ती फाल्गुल महिन्यात साजरी केली जाते. भारतातील बहुतेक सर्व प्रांतांमध्ये होळी वेगवेगळ्या प्रकारे साजरी केली जाते. रंगांचा हा सण फक्त भारतातच नव्हे तर जगातील बर्‍याच भागात साजरा केला जातो. होळीचा हा सण प्रेमाच्या या रंगात परस्पर भावना आणि रंग विसरतो आणि जगाला परस्पर ऐक्य आणि प्रेमाचा संदेश देतो.

रंगांचा हा उत्सव साजरा

रंगांचा उत्सव होळी हा पारंपारिकपणे दोन दिवस साजरा केला जातो. होळीच्या पहिल्या दिवशी होलिका दहन केले जाते आणि दुसर्‍या दिवशी रंगोत्सव किंवा होळी उत्सव असतो. देशाच्या वेगवेगळ्या प्रांतांमध्ये रंगांचा हा सण फागुआ, धुलेंडी, चरेंडी (राजस्थान), डोल इत्यादी नावांनीही ओळखला जातो.

होलिका दहन उत्सव

होळीच्या आदल्या रात्री किंवा रात्री रंगांच्या उत्सवाच्या वेळी होलिका दहन सादर केला जातो. फालगुन महिन्याच्या पौर्णिमेच्या दिवशी होलिका दहन होतो आणि दुसर्‍या दिवशी होळीचा सण साजरा केला जातो. होलिका दहनला अनेक ठिकाणी छोटी होळी म्हणूनही ओळखले जाते. वसंत पंचमीच्या दिवसापासून होलिका दहनची तयारी सुरू होते. वसंत पंचमीच्या दिवशी एरंड्याचे झाड कापून होलिका संयोजित ठिकाणी पुरले जाते.

होलिका दहनमध्ये लोक घरातील कचरा, झाडाची पाने, लाकूड, आमिष, शेतातून कचरा वगैरे जाळतात. लोक होळीकाभोवती टाळ्या वाजवतात आणि होळीची गाणी आणि प्रांतीय गाण्यांनीही नाचतात. प्राचीन मान्यता अशी आहे की असे केल्याने होलिकासह त्यांचे सर्व दोष व दुष्कर्मही जळून जातात. दुसर्‍याच दिवशी, लोक एकमेकांचे मतभेद विसरून एकमेकांना रंग आणि रंग लावतात. ते एकमेकांना मिठी मारतात आणि एकमेकांना मिठाई घालून एकमेकांना होळीची शुभेच्छा देतात.

रंगांचा उत्सव

रंगांचा उत्सव होळीचा सण होलिका दहननंतर दुसर्‍या दिवशी सकाळी साजरा केला जातो. या दिवशी लोक त्यांच्या श्रद्धानुसार पारंपारिक कपडे पांढर्‍या रंगात परिधान करतात आणि कधीकधी ते एकमेकांकडून समान रंगाचे कपडे घालतात.

रंगांचा होळीचा सण मग ती मुले असोत, तरुण असोत वा मोठी, सगळ्यांमध्ये या उत्सवाची खळबळ उडते. मुले, सूर्य मावळण्याबरोबरच, मित्रांची एक टीम तयार करतात आणि ते सर्व प्रौढ किंवा प्रौढ असोत, सर्व मुलांमध्ये रंग भरतात. मुले फुगे रंग आणि पाण्याने भरतात आणि तेथून जाणा everyone्या प्रत्येकाच्या तुलनेत बलूनच्या रंगाने घसरु होतात. त्याच स्त्रिया सकाळपासूनच खाद्यपदार्थ बनविण्यास सुरवात करतात आणि दुपारी सर्व महिलांचा एक ग्रुप बनवतात आणि एकमेकांच्या घरी जाऊन रंग लावतात. त्याच तरूणांना आपल्या वयातील लोकांना असा रंग वाटतो की त्यांना ओळखणेही कठीण होते. लहान छोट्यावर प्रेम करा आणि वडीलधा of्यांच्या कपाळावर गुलाल टाकून त्याचा आशीर्वाद घ्या.

रंगीबेरंगी उत्सवाची तयारी

रंगांचा उत्सव होळीची तयारी होळीच्या अनेक दिवस अगोदर सुरू होते. लोक आगाऊ घर साफ करण्यास सुरवात करतात. पापड, चिप्स, मिठाई, गुजिया इत्यादी सारख्याच घरातल्या स्त्रिया अनेक दिवस अगोदर होळीवर काही खास जेवण बनवण्यास सुरवात करतात.

होळीच्या उत्सवात काही खास खाण्यापिण्याचे पदार्थही बनवले जातात, जसे की गुजिया, गुलाब-जामुन इत्यादी. होळीच्या सणात भांग पिण्याची प्रथाही खूप जुनी आहे. लोक या दिवशी होळी पितात आणि होळीमध्ये होळी-हुडंग करतात.

होलिका दहनचा इतिहास

रंगांच्या होळीच्या उत्सवात होलिका दहनला एक महत्त्वाचे स्थान आणि स्वतःचा इतिहास आहे. होलिका दहनचा हा कार्यक्रम फाल्गुन महिन्याच्या पौर्णिमेच्या दिवशी सादर केला जातो आणि दुसर्‍या दिवशी सकाळी लोक होळीचा सण साजरा करून एकमेकांना साजरे करतात. होलिका दहनचा सण हा संदेश देतो की देव सर्वत्र त्याच्या भक्तांसाठी प्रत्येक संकटात आहे. जे लोक त्यांच्या सत्यासाठी आणि जगाच्या कल्याणासाठी काम करतात त्यांना देव नेहमीच रक्षण करतो.

होळीच्या एक दिवस आधी होलिका-दहन का साजरा केला जातो?

होलिका दहनची पौराणिक कथा

भारताच्या इतिहासातील होलिका-दहनचा उत्सव असत्य यावर वाईटावर आणि चांगल्या गोष्टीवर विजय मिळवण्याचा संदेश देतो. होलिका दहनच्या अनेक पौराणिक कथा आहेत, त्यापैकी प्रल्हाद आणि होलिका यांच्या कथा बर्‍यापैकी लोकप्रिय आहेत. याशिवाय शिव-पार्वती आणि कामदेव, नारद आणि युधिष्ठिर आणि विष्णू वैकुंडाच्या कथाही प्रचलित आहेत.

१. प्रह्लादा आणि होलिकाची कहाणी

पौराणिक कथांनुसार, राक्षस राजा हिरण्यकश्यप यांनी ब्रह्माकडून असा तपश्चर्या करून वरदान मिळवले होते की तो देव-दानव, प्राणी-प्राणी, माणूस किंवा इतर प्राणी मारू शकत नाही. कोणताही ग्रंथ, दिवस, रात्री, घरात, घरात, बाहेर किंवा आकाशात किंवा नरकात कोणीही त्याला मारू शकत नाही असा वरदानही त्याला होता.

या वरदानांमुळेच लोकांवर त्याचे अत्याचार वाढले आणि तो स्वत: ला देव आणि लोकांची उपासना करायला सांगू लागला. सर्व लोक मृत्यूच्या भीतीने हिरण्यकश्यपची उपासना करू लागले. त्याचा अत्याचार संपूर्ण विश्वामध्ये पसरला आणि जेनिथपर्यंत पोहोचला. हिरण्यकशिपुंचा मुलगा प्रहलाद, ज्याने फक्त भगवान विष्णूची उपासना आणि ध्यान करण्यास सुरवात केली. यावर हिरण्यकश्यप खूप रागावला आणि त्याने आपल्या मुलाला ठार मारण्याचा निर्णय घेतला. बरेच प्रयत्न करूनही प्रल्हादाचे काहीही झाले नाही. त्यानंतर त्याने आपल्या बहिणी होलिकाला जिवे मारण्यास सांगितले. ज्याला आशीर्वाद मिळाला तो त्या अग्नीला जळाला नाही.

हिरण्यकश्यपच्या सांगण्यानुसार, होलिका प्रल्हादला त्याच्या मांडीवर बसवून अग्नीत बसली, परंतु या अग्नीत भगवान विष्णूच्या कृपेने भक्त प्रल्हादाला उष्णतेपर्यंत स्पर्शही करु शकले नाहीत आणि होलिका, ज्यांना न जळण्याचे वरदान होते आगीत ते जळून खाक झाले. होलिका आणि प्रह्लाद यांची हीच आख्यायिका आजही साजरी केली जाते कारण ती वाईटाच्या चांगल्या प्रतीचे आहे.

२. शिव-पार्वती आणि कामदेव कथा

या कथेनुसार पार्वतीला तिच्या आराध्य शिवांशी लग्न करायचं होतं. पण शिवाजी त्यांच्या तपश्चर्येमध्ये लीन असायचे, यामुळे पार्वती निराश झाल्याने कामदेवंकडून मदतीची मागणी केली आणि कामदेवाने त्यांना मदत करण्याचे वचन दिले. एके दिवशी जेव्हा शिव आपल्या तपश्चर्यात मग्न होता, तेव्हा कामदेवाने शिवला प्रेम-बाण दिले. ज्यामुळे शिवातील तपस्या विरघळली आणि रागाच्या भरात त्याने तिसर्‍या डोळ्याने कामदेवला जाळले. पण कामदेवाच्या पत्नीच्या विनंतीवरून शिवाने दुसर्‍याच दिवशी कामदेवला पुन्हा जिवंत केले. तेव्हापासून ज्या दिवशी शिवने कामदेवचे सेवन केले, त्या दिवसाला होलिका दहन आणि दुसर्‍या दिवशी रंगोत्सव म्हणून मानले जाते.

निष्कर्ष

रंगांचा उत्सव होळी हा भारताच्या इतिहासातील मजबूत हेतूने साजरा केला जातो. यामध्ये आपण होलिकामध्ये आपल्या वाईट गोष्टी जाळत आहोत आणि आपल्या मनाचा प्रवास नव्या मनाने सुरू करतो. होलिका-दहन हा संदेश देतो की आपल्यात कोणाबद्दल असलेली कुरूपता किंवा वाईट विचारसरणी आहे, त्याच्याबरोबर नवीन रंगाने प्रवासाला सुरुवात करा. होळीच्या रंगीबेरंगी रंगाप्रमाणे, आपण आपले जीवन आणि इतरांचे जीवन रंगीबेरंगी करू आणि आपल्या प्रियजनांबद्दल प्रेम, ऐक्य आणि बंधुतेचा संदेश न्याय्य ठरू या.